Niềng răng là một hành trình dài giúp điều chỉnh răng hô, lệch lạc, móm về đúng vị trí, cải thiện nụ cười và chức năng nhai. Thế nhưng không ít người lại gặp phải tình trạng sâu răng khi niềng răng. Đây là vấn đề khá phổ biến, đặc biệt là đối với niềng răng mắc cài và nếu không được chú ý đúng mức, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả chỉnh nha và sức khỏe răng miệng lâu dài.
Sâu răng là như thế nào?
Sâu răng khi niềng răng là tình trạng xuất hiện lỗ sâu, tổn thương trên bề mặt răng trong thời gian đeo mắc cài. Khi răng được gắn các khí cụ chỉnh nha như mắc cài, dây cung, việc vệ sinh trở nên khó khăn hơn, dễ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, từ đó dẫn đến sâu răng. Điều đáng nói là sâu răng không chỉ gây đau nhức mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình chỉnh nha, thậm chí làm gián đoạn hoặc kéo dài thời gian điều trị.
Vì sao sâu răng khi niềng răng dễ xảy ra?
Có nhiều nguyên nhân khiến sâu răng khi niềng răng dễ xảy ra hơn so với người bình thường, trong đó phải kể đến:
- Vệ sinh răng miệng khó khăn: Mắc cài, dây cung, chun buộc… tạo ra nhiều góc chết, khe hẹp khiến thức ăn, mảng bám dễ dàng tích tụ. Nếu không làm sạch kỹ, đây sẽ là “bữa tiệc” cho vi khuẩn gây sâu răng.
- Hình thành mảng bám nhanh chóng: Mảng bám hình thành liên tục, đặc biệt tại những vị trí mắc cài, kẽ răng. Nếu không loại bỏ thường xuyên, acid do vi khuẩn tiết ra sẽ tấn công men răng, dẫn đến sâu răng khi niềng răng.
- Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn quá nhiều đồ ngọt, tinh bột, thức ăn dính (kẹo, bánh quy…) sẽ làm tăng nguy cơ sâu răng. Trong khi đang niềng răng, việc kiểm soát chế độ ăn là cực kỳ quan trọng.
- Thói quen xấu: Một số người có thói quen dùng tăm xỉa răng mạnh tay hoặc nhai đá cứng, khiến khí cụ bị lỏng, hỏng. Điều này không chỉ làm chậm tiến độ chỉnh nha mà còn tạo điều kiện cho sâu răng phát triển.
Biểu hiện của sâu răng khi niềng răng
Sâu răng giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng, đặc biệt là trong khi đeo mắc cài. Tuy nhiên, bạn có thể để ý một số dấu hiệu sau:
- Xuất hiện đốm trắng đục hoặc nâu trên bề mặt răng
- Cảm giác ê buốt nhẹ khi ăn đồ nóng, lạnh, chua
- Răng nhạy cảm bất thường
- Hơi thở có mùi hôi kéo dài
- Đau nhức, ê buốt dữ dội khi sâu tiến triển nặng
- Nếu phát hiện những dấu hiệu này, bạn cần thông báo ngay cho bác sĩ nha khoa để có hướng xử lý kịp thời. Đừng chủ quan, vì sâu răng khi niềng răng nếu để lâu có thể gây viêm tủy, mất răng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả chỉnh nha.
Tác hại của sâu răng khi niềng răng
Sâu răng khi niềng răng không chỉ gây phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày mà còn kéo theo nhiều hậu quả nặng nề như:
- Gián đoạn quá trình niềng răng: Cần tháo mắc cài để điều trị sâu, làm chậm tiến độ chỉnh nha.
- Ảnh hưởng đến hiệu quả niềng răng: Sâu răng làm yếu cấu trúc răng, giảm khả năng chịu lực kéo chỉnh của khí cụ.
- Chi phí điều trị tăng cao: Ngoài chi phí niềng răng, bạn còn phải chi thêm tiền để trám răng, điều trị sâu răng, điều trị tủy…
Xử lý sâu răng khi niềng răng như thế nào?
Nếu không may bị sâu răng khi đeo niềng, bác sĩ sẽ cân nhắc các phương án xử lý tùy theo mức độ tổn thương:
- Sâu nhẹ: Có thể trám trực tiếp mà không cần tháo mắc cài.
- Sâu trung bình đến nặng: Có thể phải tháo tạm thời khí cụ để điều trị tủy hoặc trám lớn, sau đó gắn lại mắc cài.
- Răng hư tổn nặng: Nếu không thể giữ được răng, bác sĩ buộc phải nhổ bỏ và có kế hoạch chỉnh nha thay thế phù hợp.
Điều quan trọng là bạn không nên tự ý xử lý tại nhà. Bất kỳ can thiệp nào cũng cần được thực hiện bởi bác sĩ chỉnh nha có kinh nghiệm.
Cách phòng ngừa sâu răng khi niềng răng
Để hạn chế tối đa nguy cơ sâu răng khi niềng răng, bạn cần duy trì các thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách ngay từ đầu.
Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng
- Đánh răng đúng cách: Sử dụng bàn chải chuyên dụng cho người niềng răng (đầu nhỏ, lông mềm), đánh răng nhẹ nhàng theo chiều dọc và chải kỹ quanh mắc cài.
- Dùng chỉ nha khoa và bàn chải kẽ: Giúp làm sạch mảng bám giữa các kẽ răng và xung quanh mắc cài.
- Dùng máy tăm nước: Đây là một cách tuyệt vời để làm sạch sâu giữa các kẽ răng và dọc theo đường viền nướu, những nơi mà bàn chải đánh răng và chỉ nha khoa truyền thống có thể khó tiếp cận.
- Súc miệng bằng nước súc miệng chuyên dụng: Diệt khuẩn, ngăn ngừa mảng bám hiệu quả.
Điều chỉnh chế độ ăn uống
- Hạn chế đồ ngọt, tinh bột: Kẹo, bánh ngọt, nước ngọt có gas là “kẻ thù” của răng khi niềng.
- Ưu tiên thức ăn mềm: Như cháo, súp, thịt hầm giúp giảm áp lực cho khí cụ.
- Cắt nhỏ thức ăn trước khi ăn: Tránh nhai mạnh gây bung mắc cài
Tái khám định kỳ đúng lịch
- Thăm khám định kỳ giúp bác sĩ kiểm tra tình trạng răng miệng, phát hiện sớm các vấn đề như sâu răng khi niềng răng, lỏng mắc cài, viêm nướu… để xử lý kịp thời.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc răng chuyên biệt
- Kem đánh răng chứa fluoride, nước súc miệng chống sâu răng hoặc keo bảo vệ men răng là những trợ thủ đắc lực để ngăn ngừa sâu răng khi đang chỉnh nha.
Sử dụng phương pháp niềng răng Invisalign
Nếu bạn đang lo lắng về nguy cơ sâu răng khi niềng răng, thì phương pháp Invisalign có thể là một lựa chọn lý tưởng. Đây là kỹ thuật chỉnh nha hiện đại, sử dụng khay trong suốt thay cho mắc cài truyền thống, mang lại nhiều ưu điểm vượt trội về mặt vệ sinh răng miệng. Bạn có thể tháo khay Invisalign ra khi ăn uống và vệ sinh, giúp làm sạch răng miệng kỹ càng hơn, giảm thiểu tối đa nguy cơ sâu răng. Bên cạnh đó, khay niềng Invisalign thường nhẹ nhàng hơn, ít gây tổn thương cho nướu, răng và mô quanh răng, từ đó giảm nguy cơ dẫn đến sâu răng hoặc các bệnh lý nha chu trong quá trình chỉnh nha.
Mặc dù niềng răng Invisalign giúp giảm nguy cơ sâu răng hơn nhiều so với mắc cài cố định, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn hoàn toàn miễn nhiễm. Nếu không vệ sinh đúng cách, vẫn có nguy cơ sâu răng đặc biệt tại các kẽ răng hoặc những nơi răng bị chen chúc khít nhau. Vì vậy, dù sử dụng bất kỳ phương pháp niềng răng nào, việc chăm sóc răng miệng kỹ lưỡng và thăm khám định kỳ với bác sĩ vẫn luôn là chìa khóa quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng tối ưu.
Sâu răng khi niềng răng là nỗi lo hoàn toàn có thể phòng tránh nếu bạn chăm sóc răng miệng đúng cách. Đừng để việc chỉnh nha trở thành gánh nặng chỉ vì những thói quen vệ sinh chưa đúng. Hãy chủ động bảo vệ nụ cười của mình từ hôm nay. Nếu bạn đang niềng răng hoặc chuẩn bị niềng răng, đừng quên trao đổi kỹ với bác sĩ để có một kế hoạch chăm sóc răng miệng bài bản, mang tới hàm răng đẹp và giữ được sức khỏe răng miệng trọn vẹn. Liên hệ với Nha khoa Bảo Mai ngay hôm nay qua hotline 0835 85 1212 – 083 985 1212 để được hỗ trợ tận tình nhất nhé!
*Mọi thông tin trên bài viết chỉ mang tính chất tham khảo
Tư vấn chuyên môn bài viết
Thạc sĩ, Bác sĩ Lưu Thị Thanh Mai
Phòng khám Nha Khoa Bảo Mai